Wiosenne kwiaty

Czos­nek niedźwiedzi (Allium ursinum)

Czos­nek niedźwiedzi jest gatunkiem rośliny pochodzącej z rodziny czosnkowych. Rośnie on dziko na tere­nie Europy, Tur­cji i na Kaukazie. W Polsce obszarem jej wys­tępowa­nia są głównie Sudety, Karpaty, Pogórze i na przyległych obszarach, gdzie jest dosyć pospolity. Czos­nek niedźwiedzi osiąga wysokość od 20 do 50 centymetrów.Rośnie kępami, zdarza się, że tworzy duże, zwarte łany.

Roślina wydziela specy­ficzny czosnkowy zapach. Sama cebula jest wąska, jej dłu­gość zaczyna się od 2 do 6 cen­tymetrów, pokrywa ją półprzeźroczysta błona lub pozostałe po niej wiązki włókien. Łodyga jest prosto wznie­siona, pełna w środku, trójkan­ci­asta i nie pokry­wają jej liście.

Wysokość łodygi sięga do 50 cen­tymetrów. Czos­nek to wiosenny kwiat, który zaczyna kwit­nąć od kwiet­nia do maja. Kwiaty zapy­lają muchy i trzmiele. Jest rośliną leśną. Rośnie w wilgo­t­nych i cienistych lasach liś­ci­astych – w szczegól­ności w buczy­nach. Czos­nek niedźwiedzi jest rośliną: jadalną, ozdobną i leczniczą.

Kon­walia majowa (Con­va­l­laria majalis)

Kon­walia majowa jest pop­u­larną rośliną ozdobną i leczniczą, której główną cechą są niewielkie wiosenne kwiaty o charak­terysty­cznym zapachu i ksz­tał­tach przy­pom­i­na­jąch małe dzwonki. Najczęś­ciej wys­tępuje w lasach, na tere­nie prawie całej Polski.

Kłącze tej rośliny jest sto­sunkowo cienkie (do około 5 milimetrów śred­nicy), podziemne, pełza­jące blisko pod powierzch­nią ziemi (od 6 do 8 cen­tymetrów), brunatne, z resztkami zeszłorocznych liści. Korze­nie wyras­tają w węzłach kłącza, są cienkie, (około 1 milime­tra śred­nicy) i szarawe.

Się­gają płytko, do 25 cen­tymetrów. Łodyga wyrasta z dwulet­nich kłączy. Osiąga do 2030 cen­tymetrów wysokości i jest zwykle nieco krót­sza od jej liści. Kwiaty są zebrane w szczy­towe, jed­nos­tronne grono, pochy­lone do dołu, ze zrosłymi białymi listkami okwiatu. Owocem kon­walii są rzadko ros­nące, zwisające, czer­wone jagody.

Są prawie gład­kie i prawie kuliste, osią­gają śred­nicę 2,5 mm. Specy­ficzny zapach wiosen­nym kwiatom nadaje lotny ole­jek farne­zol. Roślina ma nieprzy­jemny, słodko-​ostro-​gorzki smak. Wszys­tkie części kon­walii majowej są tru­jące, przy czym najbardziej narażone na zatru­cia są dzieci. Kon­walie należą do małego grona roślin, które mogą być doprowad­zone do kwit­nienia prawie o każdej porze roku.

Stokrotka pospolita (Bel­lis perennis)

Stokrotka pospolita jest gatunkiem rośliny wywodzącej się z rodziny astrowatych. Jej wys­tępowanie to więk­szości obszarów Europy, także w Azji Zachod­niej, Azer­be­jdżanie, oraz Libii. Jest rośliną pospolitą na tere­nie całej Pol­ski. Jej łodyga liczy od 4 do 20 cen­tymetrów wysokości, jest prosto wznie­siona, delikat­nie owło­siona. Roślina wyt­warza podziemne rozłogi. Kłącze wal­cow­ate i rozgałęzione.

Liś­cie są zebrane w róży­czkę, łopatkowe lub odwrot­nie jajowate, jed­non­er­wowe, zwężają się w ogonek liś­ciowy. Kwiaty zebrane są w poje­dynczy koszy­czek na szczy­cie głąbika. Okrywa koszy­czka składa się z tępo zakońc­zonych listków ułożonych w dwusz­ere­gach, krótko owło­sionych. Dno koszy­czka jest wypukłe i puste. Prze­ważnie kwit­nie w miesią­cach: od marca do listopada, cza­sem również w zimie, jeśli jest bezśnieżna i nie ma mrozów. Owoc – odwrot­nie jajowata, gładka i żół­to­brunatna niełupka dłu­gości ok.1 mm.

Stokrotka pospolita rośnie na łąkach, past­wiskach i przy­drożach. Wys­tępuje także w górach po piętro kosówki. Jest rośliną upraw­ianą w celach ozdob­nych, głównie ze względu na piękne kwiatostany. Odmi­any uprawne tej rośliny mają barwę białą lub całą gamę odcieni. Roślinę tą można wysiewać z nasion, lub rozm­nażać przez podział starszych, rozrośnię­tych już kęp. Nie wymaga spec­jal­nej gleby, rośnie dobrze zarówno na stanowiskach słonecznych, jak i na stanowiskach półcienistych.

Zaw­ilec gajowy (Anemone nemorosa)

Jest rośliną gatunku byliny należącej do rodziny jaskrowatych. Zaw­ilec jest rośliną tru­jącą. Łodyga pojawia się już wczesną wiosną. Ma wysokość od 10 do 20 cen­tymetrów. Jest naga lub skąpo owło­siona i nieroz­gałęziona. Kłącze ma brunatnocz­er­wone lub żółtawe, pnące się poziomo, sięga do 30 cen­tymetrów dłu­gości wraz z licznymi nitkowatymi korzeniami.

Mię­siste kłącze tego wiosen­nego kwiatu jest organem, który gro­madzi mate­ri­ały zapa­sowe, dzięki którym roślina jest w stanie szy­bko rozwinąć się wczesną wiosną i wyko­rzys­tać krótki czas przed porośnię­ciem liś­ci­ami drzew. Liś­cie osad­zone są na spłaszc­zonych ogonkach o dłu­gości się­ga­jącej połowy dłu­gości blaszki liściowej.

Na szczy­cie pędu nadziem­nego, na dłgugiej szy­pułce rozwija się tylko jeden wiosenny kwiat składa­jący się zwykle z 6 listków okwiatu. Od wewnątrz listki są białe, a od zewnątrz często koloru różowego. Owoc – szorstkie, owło­sione, zielon­awe, jed­nonasi­enne i niełupki z wygię­tym dzióbkiem. Liczne niełupki są zebrane w zwisający owoc zbiorowy.

Zaw­ilec gajowy rozprzestrzenia się wege­taty­wnie za pomocą kłączy oraz przez nasiona. Podob­nie jak wszys­tkie gatunki z rodziny jaskrowatych zaw­iera we wszys­t­kich swoich organach tru­jącą sub­stancję – ranunkulinę, przy czym najwięcej jej zawartości jest w kłączach

Babka lance­towata (Plan­tago lanceolata)

Babka lance­towata należy do rodziny babkowatych. Wys­tępuje w stanie dzikim prawie w całej Europie. Gatunek ten jest bardzo zmi­enny, jest w stanie przys­tosować się do różnych warunków, został „rozpros­zony” na wszys­tkie kon­ty­nenty. W Polsce babka lance­towata jest rośliną pospolitą. W cza­sie kwit­nienia roślinie wyras­tają pędy kwiatonośné osią­ga­jące wysokość do 40 cen­tymetrów. Liś­cie są długie, lancetowate.

Blaszka liś­ciowa prze­ważnie cało­brzega, rzadko z nielicznymi ząbkami.Szypułka jest prosto wznie­siona lub wznosząca się. Kwiatki są drobne, niepo­zorne, białe do brunatnoróżowych,spięte w gęsty, kulisty, brunatny kłos. Kwiatki osad­zone w suchobło­ni­astych przysadkach.

Owoce są gad­kie i błyszczące, w ksz­tał­cie czółenek osad­zonych po 1 lub 2 w jajowa­tej tore­bce. Korze­nie są liczne i wiązkowe. Babka lance­towata często rośnie na łąkach, trawnikach, past­wiskach, przy­drożach, zboczach czy też na polanach. Lubi lekkie i przewiewne gleby, czarnoziemne lub gliniasto-​piaszczyste. Często jest spo­tykana jako roślina „rud­er­alna” lub chwast na kon­iczynie, lucernie. Plan­tację utrzy­muje się od 4 do nawet 5 lat. Jest rośliną pastewną, ozdobną i leczniczą.

Mniszek pospolity (Tarax­acum officinale)

Roślina gatunku „wielo­let­niego”, pochodząca z rodziny astrowatych. Mniszek pospolity potocznie zwany jest „mleczem”, z uwagi na zawartość soku mlecznego w jego łody­dze. Nazwa ta jest błędna i myląca, ponieważ ist­nieją rośliny całkowicie odmi­enne i zwane podob­nie. Jest nią np. mleczaj (Pod­lasie). Owoc mniszka pospo­litego potocznie zwany jest „dmuchawcem”.

Korzeń mniszka jest gruby, długi, prosty i spichrzowy. Roz­gałęzienia tworzy tylko w glebie kamienis­tej. Łodyga jest pusta w środku, osiąga wysokość od 10 do 20 cen­tymetrów. Liś­cie zebrane są w rozetę, są podłużné, lśniące i głęboko pierza­sto wcięte. Środek liś­cia „przecina” główna żyła z mlecznym sok­iem. Płatki korony są zrośnięte, koloru jas­nożółtego lub zło­cis­tożółtego. Kwiatostan po osiąg­nię­ciu dojrza­łości zamienia się w kulisty dmuchawiec.

Kwiaty są przed­prątne, co jest sporym utrud­nie­niem samoza­pyle­nia. Mniszek pospolity zaczyna kwit­nąć od kwiet­nia do sierp­nia, zapy­lają go owady. Nasiona są rozprzestrzenia wiatr na duże odległości. Mniszek pospolity na uprawach rol­nych, użytkach zielonych czy ogro­dach jest uznawany za uciążliwy chwast. Jest rośliną wys­tępu­jącą na siedliskach otwartych, takich jak: nieużytki, łąki, pola, trawniki czy ogrody. Jest rośliną leczniczą.

Rumi­anek pospolity (Chamomilla recu­tita)

Rumi­anek pospolity jest rośliną pochodzącą z rodziny astrowatych. Dziko wys­tępuje w Europie (po 63° 45’N) oraz na ter­e­nach Uralu, Kaukazu, Azji Mniejszej, Indii i Afgan­istanu. W Polsce rumi­anek jest rośliną pospolitą, upraw­ianą także jako roślina lecznicza. Jego łodyga jest naga i sil­nie rozgałęziona.

Cała roślina wydziela specy­ficzny i silny, aro­maty­czny zapach. Liś­cie rumi­anka są „skrę­toległe” lub siedzące. Mają łatki w ksz­tał­cie nitkowatym, są równowąskie i ostro zakońc­zone. Korzeń tej rośliny jest palowy, cienki i mocno roz­gałęziony. Kwiaty zebrane w koszy­czek, o białej bar­wie, z cza­sem przek­witają i odg­i­nają się w dół.

Jest to roślina jed­noroczna. Dziko wys­tępu­jąca na polach, przy­drożach i siedliskach rud­er­al­nych. W uprawach rol­nych rumi­anek jest chwastem. Jego wyma­gania gle­bowe są naprawdę min­i­malne. Rumi­anek jest rośliną leczniczą, która pojawia się tylko wiosną.

Fiołek leśny (Viola reichen­bachi­ana)

Wys­tępuje w niemal całej Europie, jak i na pozostałych kon­ty­nen­tach. Fiołek jest pospolity w połud­niowej i środ­kowej Europie, a w Polsce wys­tępuje pospoli­cie na całym niżu jak i na niższych położe­ni­ach górs­kich. Jest rośliną wielo­let­nią, sięga od 5 do 20 cen­tymetrów wysokości.

Cała roślina jest raczej naga, lub słabo owło­siona. Jej łodyga pod­nosząca się, rzadziej leżąca. Kłącze zna­j­duje się pod liś­ciową róży­czką bez łusek. Łiś­cie „odziomkowe” fiołka, są ser­cow­ate i dłu­googonkowe, a liś­cie łody­gowe mają ksz­tałt sercowato-​jajowaty, na krót­szych ogonkach. Roślina kwit­nie w miesią­cach od kwiet­nia do czerwca.

Bez­wonne kwiaty zapy­lają pszczoły,zwabione bar­wnymi, wiosen­nymi kwiatami i nek­tarem zbier­a­ją­cym się w ostrodze rośliny. Posi­ada­jące „ela­jo­som” nasiona roznos­zone są najczęś­ciej przez mrówki. Fiołek leśny jest upraw­iany jako roślina ozdobna.

Nieza­pom­i­na­jka błotna (Myoso­tis palustris)

Roślina z rodziny ogórecznikowatych. W stanie dzikim wys­tępuje w całej Europie oraz na części obszaru Azji. W Polsce jest pospoli­tym, wiosen­nym kwiatem. Łodyga nieza­pom­i­na­jki jest prze­ważnie kan­ci­asta, owło­siona, płożąca się, zako­rzeni­a­jąca lub wznie­siona. Pod ziemią prze­b­iega cienkie, pełza­jące kłącze. Liś­cie są owło­sione, sze­rokie i bezo­gonkowe. Dolne liś­cie – ogonkowe, górne – siedzące. Kwiaty tej rośliny zebrane są na szczy­cie łodygi w sier­pik, który z cza­sem wypros­towuje się wraz ze wzrostem.

W efek­cie tego świeżo rozwinięte kwiaty zna­j­dują się na jego szczy­cie. Obszary wys­tępowa­nia nieza­pom­i­na­jki błot­nej to m.in. bagna, mokre łąki, gleby bogate w azot, ilaste lub muliste. W Tatrach ten wiosenny kwiat dochodzi nawet do pię­tra kosówki. Nieza­pom­i­na­jka jest upraw­iana jako roślina ozdobna.

Mak (Papaver)

Ta roślina, pochodzi z rodziny makowatych. Jest rośliną oleistą. Ist­nieje wiele gatunków maku, rozsianych po Eurazji, Afryce oraz po Ameryce Północ­nej Roślina ta osiąga nawet do 1,2 m wysokości. Liś­cie maku są pierza­s­todzielne bądź niepodzielone. Tylko odziomkowe lub skrę­tole­gle wyras­ta­jące wzdłuż łodygi, zazwyczaj są owło­sione. Dolne liś­cie zwykle na ogonkach, a górne siedzące.

Kwiaty są duże, się­gają do 16 cm śred­nicy, są poje­dyncze, na długich szy­pułkach. Kolor kwiatów maku jest zróżni­cow­any – zazwyczaj czer­wony lub pomarańc­zowy, ale także w roz­maitych barwach od białego poprzez różowy do ciemnop­ur­purowego, żółty, fio­le­towy. Ten wiosenny kwiat zal­iczny jest do roślin: jed­norocznych, dwulet­nich i do bylin. Wiele gatunków maku upraw­ianych jest jako rośliny ozdobne.

Borówka czarna (Vac­cinium myrtillus)

Borówka czarna jest gatunkiem rośliny wielo­let­niej, pochodzącej z rodziny wrzosowatych. Wys­tępowanie tej rośliny roz­ciąga się przez Azję, Europę i Amerykę Północną na obszarach o kli­ma­cie umi­arkowanym i ark­ty­cznym. W Polsce jest rośliną pospolitą, zarówno na niz­inach, jak i w górach. Borówka czarna jest krzewinką osią­ga­jącą od 15 do 60 cm wysokości.

Jej gałązki są ostro kan­ci­aste, nagie i gęsto roz­gałęzione. Liś­cie z zewnątrz są połysku­jące, od spodu jaśniejsze, cienkie i zaostr­zone na szczy­cie. Na zimę opadają. Wiosenne kwiaty tej rośliny są poje­dyncze, zwisające w kątach liści na szy­pułkach. Owocem borówki jest czarna jagoda z niebieskawym, woskowym nalotem. Borówka kwit­nie od kwiet­nia do czer­wca. Jej kwiaty zapy­lają owady. Czas od zapyle­nia do pełnej dojrza­łości owocu wynosi ok. 2 miesiące.

Pię­ciornik biały (Poten­tilla alba)

Roślina gatunku byliny kłąc­zowej, pochodzącej z rodziny różowatych. W Polsce jest gatunkiem dosyć pospoli­tym, a wys­tępuje m.in. w Masy­wie Gro­chowej (Brzeźnica), oraz w rez­er­wat­ach przy­rody. Pię­ciornik jest rośliną niskopi­enną, okry­wową o wysokości od 6 do 25 cen­tymetrów. Kłącze ma krótkie i grube bez rozłogów.

Pokry­wają je ciem­no­brunatne resztki przylistków jest zakońc­zone rozetką liści. Wyras­tają z niego korze­nie wrze­cionowato zgru­bi­ałe, mię­siste. Łodyga tego wiosen­nego kwiatu jest wid­lasto roz­gałęziona, pełza­jąca. Liś­cie pię­ciornika białego są odziomkowe głęboko pow­ci­nane, 5-​listkowe i osad­zone na długich ogonkach. Płatki korony dosyć duże, ser­cow­ate, biało kre­mowe w licz­bie pię­ciu oraz tworzą okwiat. Roślina kwit­nie w miesią­cach od kwiet­nia do czerwca.

Rośnie w lasach liś­ci­astych, zaroślach w miejs­cach słonecznych i niez­nacznie zacienionych, oraz gle­bach piaszczysto-​gliniastych, prze­cięt­nie żyznych. Jest wyko­rzysty­wana w ogro­dach skalnych oraz na rabaty mieszane. Pod­sta­wowym walorem tej rośliny są ozdobne liś­cie i kwiaty. Wymaga słonecznego stanowiska, a co do gleby nie jest wyma­ga­jący, najlepiej rośnie na gle­bach lek­kich, piaszczystych lub piaszczysto-​gliniastych.

Poziomka pospolita (Fra­garia Vesca)

Poziomka pospolita jest gatunkiem rośliny, pochodzącej z rodziny różowatych. Dziko ros­nąca w całej Europie a także w Azji i Ameryce Północ­nej. W Polsce jest pospolita na całym obszarze. Jest upraw­iana w wielu kra­jach świata, a także w Polsce. Wysokość tej rośliny sięga od 5 do 20 centymetrów.

Listki tej rośliny są luźno owło­sione, na górnej stronie ciem­nozielonego koloru a pod spo­dem sinawe lub szarawe. Na łody­gach poziomki wyrasta zwykle od 3 do 10 białych kwiatków osad­zonych na szy­pułkach niewiele dłuższych od liści. Kwiaty ma promieniste o dzi­ałkach kielicha odsta­ją­cych od „owocu”, który po dojrze­niu odrywa się od nich.

Owoce poziomki są soczyste, czer­wonego koloru – pozorne bardzo podobne, lecz mniejsze od owoców truskawki. Osią­gają najlep­szy smak dopiero w pełni dojrza­łości. Roślina upraw­iana w licznych odmi­anach, głównie w uprawach ama­tors­kich. Jest także rośliną leczniczą jak i kulinarną.

Pier­wios­nek wyniosły (Prim­ula elatior)

Jest dziko ros­nącą rośliną, wys­tępu­jącą głównie w górach. Pier­wios­nek wyniosły jest gatunkiem rośliny, należącej do rodziny pier­wiosnkowatych. W Polsce jest pospolita w Sude­tach i Karpat­ach, na niżu wys­tępuje rzadko. Jego łodyga jest owło­siona białymi, kędzierza­wymi włoskami. Jej wysokość sięga od 10 do 40 centymetrów.

Liś­cie tego wiosen­nego kwiatu mają podłużny, jajowaty ksz­tałt. Są pomarszc­zone i omszone po obu stronach blaszki. Mają oskrzyd­lone ogonki, a przy ziemi tworzą róży­czkę liś­ciową. Kwiaty pier­wiosnka zebrane są w pod­bal­dach na szczy­cie głąbika. Kielich jest dwubarwny,ściśle otacza­jący siarkowożółtą koronę z pomarańc­zową gardzielą.

Roślina zaczyna kwit­nąć w miesią­cach od kwiet­nia do lipca. W kwiat­ach wys­tępuje różnosłup­kowość utrud­ni­a­jąca samoza­pyle­nie. Jest objęta w Polsce częś­ciową ochroną gatunkową. Roślina ozdobna upraw­iana w ogród­kach, w szczegól­ności w ogród­kach skalnych.

Złoć (Gagea)

Złoć jest grośliną, pochodzącą z rodziny lil­iowatych. Do pol­skiej flory należy 5 gatunków tej rośliny. Zasięg rodzaju obe­j­muje Europę, północną Afrykę i Azję, się­ga­jąc na wschodzie do Azji Środ­kowej i zachod­nich Himala­jów. Są to nieduże rośliny zielne, się­ga­jące do 15 centymetrów.

Łodyga jest zwykle poje­dyncza. Liś­cie są nieliczne, odziomkowe, wyras­ta­jące wprost z cebuli. Liś­cie tego wiosen­nego kwiatu są włosowate, równowąskie lub wąsko lance­towate. Kwiaty obupł­ciowe z sześ­cioma wol­nymi listkami okwiatu w dwóch okółkach. Okwiat koloru żółtego lub żółtozielonego,bardzo rzadko białego. Roślina kwit­nie wczesną wiosną. Niek­tóre gatunki upraw­iane są w celach ozdobnych.

Bodziszek czer­wony (Gera­nium sanguineum)

Jest rośliną pochodzącą z rodziny bodziszkowatych. Bodziszek czer­wony wys­tępuje w Europie, Azji Mniejszej i na Kaukazie, jest też upraw­iany w wielu kra­jach. W Polsce ten wiosenny kwiat wys­tępuje na całym niżu, jed­nak nie jest zbyt pospolity. W górach jest rzad­koś­cią. Jego łodyga jest wznie­siona lub pod­nosząca się, owło­siona. Sięga od 10 do 50 cen­tymetrów wysokości. Pod ziemią ma grube kłącze.

Liś­cie w zarysie okrągławe, do 5 cen­tymetrów śred­nicy. Kwiaty bodziszka wyras­tają poje­dynczo na odsta­jąco owło­sionych szy­pułkach. Kolor kwiatów – krwis­tocz­er­wony. Ten wiosenny kwiat spotkać można w miejs­cach kamienistych, na suchych zboczach, w zaroślach, w wid­nych lasach, oraz na słonecznych skra­jach lasów. Prefer­uje lekko zasad­owe gleby. Jest rośliną ozdobną, upraw­iana dla swoich pięknych kwiatów. Wymaga słonecznego lub pół­cienis­tego stanowiska.

Iglica pospolita (Erodium cicu­tar­ium)

Iglica pospolita to gatunek rośliny jednorocznej/​dwuletniej, pochodzącej z rodziny bodziszkowatych. Ten wiosenny kwiat wys­tępuje w Azji, Europie i Ameryce Północ­nej. W pol­skiej florze gatunek obcego pochodzenia jest pospolity na całym obszarze.

Łodyga jest wznie­siona lub rozesłana, sięga wysokości od 10 do 50 cen­tymetrów. Jest szorstko owło­siona, czer­won­awego koloru. Liś­cie nieparzystopierza­ste z listkami pierza­s­tow­ci­nanymi siedzą­cymi lub bardzo krótkoogonkowymi. Kwiaty igl­icy pospo­litej zebrane są w bal­da­chok­sz­tałtne kwiatostany liczące po 510 kwiatów na długich szy­pułkach. Kwiaty pur­purowe, niekiedy białego koloru lub z plamami.

Iglicę można spotkać na polach, przy­drożach, rowach, nasy­pach, oraz w miejs­cach rud­er­al­nych. Szczegól­nie lubi piaszczyste pola okopowych, zbożowych i gleby piaszczyste zasob­niejsze w azot. W uprawach rol­nych jest pospoli­tym chwastem, zwłaszcza w zbożach i rośli­nach okopowych. Roślina zaczyna kwit­nąć w miesią­cach od kwiet­nia do września.

Zobacz kole­jne Kwiaty wiosenne

Wraz z przy­by­ciem wiosny, do życia budzą się różnorodne rośliny i wiosenne kwiaty. Każde z nich mają odmi­enny wygląd, zapach czy też barwę.

Kwiatami kwit­ną­cymi na wiosnę są między innymi:

Zobacz kole­jne Kwiaty wiosenne